Yapay zekâ teknolojileri artık yalnızca teknoloji firmalarının değil, devletlerin, kurumların ve bireylerin stratejik ajandasında yer alıyor. 2025 yılı, AI alanında üç ana kavramın öne çıktığı bir dönüşüm yılı oluyor: Sovereign AI (Egemen Yapay Zekâ), Agentic AI (Ajan Tabanlı Yapay Zekâ) ve Sürdürülebilir AI. Bu yazıda, bu üç kritik trendi detaylı inceliyor, Türkiye’deki kurumlar için sunduğu fırsatları tartışıyoruz.
Sovereign AI: Yapay Zekâda Egemenlik Mücadelesi
Agentic AI: Yapay Zekâ Artık Sadece Beklemiyor, Harekete Geçiyor
Yeşil AI: Sürdürülebilirlik Olmadan Gelecek Yok
Sovereign AI: Yapay Zekâda Egemenlik Mücadelesi
Avrupa, veri güvenliği ve dijital egemenlik konularında ciddi adımlar atıyor. NVIDIA CEO’su Jensen Huang’ın Avrupa ziyareti sırasında vurguladığı gibi; İngiltere, Almanya, Fransa gibi ülkeler artık kendi yapay zekâ altyapılarını kuruyor.
Sovereign AI, bir ülkenin ya da kurumun verisini, algoritmasını ve modeli dışa bağımlı olmadan kendi altyapısında barındırmasını hedefler. ARPANET’in sunduğu on-premise, kapalı devre yapılar ve tamamen özelleştirilebilir AI çözümleri, bu vizyonla birebir örtüşür nitelikte.
Gelecekte her ülke kendi yapay zekâ modeline ve veri merkezine sahip olacak
Agentic AI: Yapay Zekâ Artık Sadece Beklemiyor, Harekete Geçiyor
Yapay zekânın evrimi, artık görevleri sadece yerine getiren değil, planlayan, yöneten ve inisiyatif kullanan sistemlere doğru ilerliyor. Bu sistemlere “agentic AI” adı veriliyor.
- Görevleri analiz eder ve önceliklendirir.
- İnsan geri bildirimi almadan kendini optimize eder
- Sürekli öğrenerek süreçleri akıllıca yönetir
ARPANET’in sunduğu kişisel asistan çözümleri, toplantı not sistemleri ve çok dilli iletişim platformları, bu agentik yaklaşımı temel alan modüllerle güçlendirilmektedir. Özellikle çağrı merkezleri, müşteri hizmetleri ve içerik üretiminde bu teknoloji verimliliği dramatik biçimde artırır.
Yeşil AI: Sürdürülebilirlik Olmadan Gelecek Yok
Büyük dil modellerinin (LLM) eğitimi ve çalıştırılması ciddi enerji tüketimi yaratıyor. Son araştırmalar, AI sistemlerinin 2030 yılına kadar küresel karbon ayak izinin %10’undan fazlasını oluşturabileceğini öngörüyor.
- Hafifletilmiş modeller (distillation)
- RAG (Retrieval-Augmented Generation) destekli altyapılar
- Enerji verimli sunucu konfigürasyonları sunarak
hem çevresel hem de operasyonel sürdürülebilirlik sağlıyor.
: ARPANET ile Yapay Zekâ Geleceğe Hazır
Sovereign AI ile verinizi koruyun, agentic AI ile süreçlerinizi optimize edin, sürdürülebilir AI ile doğaya saygılı kalın.
ARPANET, bu üç trendi tek bir çatı altında buluşturarak kurumlara:
- Görevleri analiz eder ve önceliklendirir.
- İnsan geri bildirimi almadan kendini optimize eder
- Sürekli öğrenerek süreçleri akıllıca yönetir
